Uu
Kunst heeft geen directe functie. Kunst is ook niet ethisch, het is zelfs een manier gebleken om geweld en verdorvenheid te verbloemen of zelfs te propaganderen.
En toch, met onze sterfelijkheid en intrinsieke behoefte naar verbondenheid en diepgang, en onze behoefte om ons los te maken van het alledaagse en de sleur, kan kunst een manier zijn om dit op te lossen. Ze kan liefhebben, spotten, verdraaien, verwarren verklaren, opbouwen en afbreken. Ze geeft troost en zet je oog in oog met je diepste angst of verontwaardiging. Pas als je terugkeert naar de fundamenten van je bestaan, krijg je de rijke inzichten om jezelf te zien in een groter geheel.
TL;DR Kunst kan dienen als oplossing voor de platvloersheid door verdieping en connectie met de menselijke ervaring.
Levend in een individualistische wereld zoeken we naar weerklank. Spiegels van onszelf. Twee personen die kijken naar dezelfde oppervlakte, de een is de maker de ander de kijker. We delen dezelfde wereld ook al is deze voor beide anders. Toch is er iets wat ons verbindt. Door deze oppervlakte spreken we met elkaar. We delen ruimte maar niet de tijd. We spreken niet rechtstreeks en wat ik bedoel, hoeft niet hetzelfde te zijn als jij ontvangt.
De gedeelde menselijke ervaring is wat ons verbindt. Hoe dieper ik graaf hoe universeler de boodschap. Herkenning en ontdekking zijn de grote krachten achter de esthetiek. Kunst die gemaakt wordt enkel om de schoonheid, zal door de marktwerking en technologische vooruitgang geautomatiseerd worden. En zal daardoor haar relevantie in de kunst steeds meer verliezen.
TL;DR De indirecte connectie tussen zender en ontvanger met beide hun eigen verhaal, reflecterend op hun eigen menselijkheid en ervaring creëert een symbiotische relatie die nodig is voor de houdbaarheid van kunst. Kunst gemaakt voor de schoonheid zal haar relevantie grotendeels verliezen door automatisering.
Kunst is een reductie proces van de realiteit. Onze wereld en de beleving daarvan worden opgedeeld en verwerkt tot kleine elementen. Als het geheel van deze elementen samen een grotere belevingswaarde oplevert dan de realiteit waar ze ontleed is, sublimeert deze tot kunst.
TL;DR Kunst komt uit onze ervaring maar overstijgt het normale.
Wij creëren de realiteit om ons heen. De heuristische neurologische voorkeuren van de mens vormt hiervoor de basis.
We zijn gebonden in een weefsel van cultuur (scaffold), welke weer is opgebouwd uit dezelfde voorkeuren en keuzes van onze voorouders.
In dit systeem bewegen we ons. We reageren op het weefsel, we breken ons hieruit vrij, en roepen hierdoor nieuwe kaders op.
TL;DR Kunst bevindt zich in een kader gevormd door menselijke eigenschappen uit het heden en het verleden. Dit kader is het toneel van kunst.
De esthetische ervaring is een neurologisch fenomeen. Deze ervaring is ontologisch meetbaar, en bevat onder andere mooi, lelijk, het idee, het sublieme, de drama en de comedy. Een kunstwerk zelf bezit geen esthetiek. Het spel van de kunst wordt gevormd door de intentie van de maker, en de ervaring van de toeschouwer die zichzelf hierin spiegelt. Esthetiek doet dienst als de verpakking van deze intentie. En wordt hiermee het speelveld van de kunst. We verleiden hiermee "de ander" met de belofte tot een belevenis van waarde. Hierna pas zal de ander de schaarse aandacht schenken. En zichzelf open zal stellen voor de beleving.
TL;DR Een kunstwerk is een doodnormaal object. Het is de ervaring van de kijker die deze bijzonder maakt. Esthetiek is niet hetzelfde als mooi, ze is een verzameling van meetbare eigenschappen: mooi, lelijk, het idee, het sublieme, de drama en de comedy. De functie hiervan: De verpakking van de lading van de kunstenaar. Is de verpakking aanlokkend, dan pas wil de toeschouwer haar aandacht schenken en kan de kunstenaar haar lading doorgeven.
In het informatietijdperk staat alles wat gesloten was open. Niets is meer opgesloten in bibliotheken en musea, rijke kopieën zijn bestaan als data. De data is direct verkrijgbaar, en daardoor actueel.
Doordat de hele geschiedenis en discourse zowat wrijvingsloos beschikbaar is, neemt de invloed van tijd en afstand als container af. Kunst zal reageren op het woord en beeld van het geheel of gedeelten in real time in een doorgaand proces.
De grote kunststromingen van weleer zijn de uitkomst van een lineaire wereld, en een achteraf geschapen kaders voor study en categorisering. We leven inmiddels in een laterale wereld. De huidige cultuur bestaat uit een eindeloos netwerk van echo-chambers of niches. Doordat deze kleiner zijn, zullen deze makkelijker beïnvloedbaar zijn, en hierdoor dynamisch. Kleine culturele elementen met de viscositeit van stroop klonteren samen en splitsen ze zich van elkaar, als een eindeloos regenererend (schaalvrij) netwerk.
TL;DR Door internet is kennis openbaar, daardoor zijn alle discussies en stromingen actueel. Stromingen zijn op dit moment talrijk en dynamisch van aard.
Zie ook: Manifesto - Julian Rosefeldt
Kunst beweegt zich met een langzamer ontwikkeling dan de maatschappij, hoewel ze pretendeerde voorloper te zijn.
De hoogdravende technische vooruitgang heeft veel afstand opgeleverd tussen de ervaring van de toeschouwer en de voorgestelde belevenis van de kunst.
De media stromen en informatiebronnen zijn voor ons gecureerd en gepersonaliseerd, on demand kijken we films. We zijn gewend om ons onder te dompelen in geweldige esthetische spektakels, in ontelbare werelden beleven we unieke persoonlijke ervaring in de games die we spelen.
Kunst is aan haar kant nog bezig met de bezinkingen van enkele individuen. In stilstaande platte vlakken probeert ze op schreeuwde wijze de toeschouwer te lokken voor de volgende rebellie, maar sluit hierbij de ogen dat de wereld daarbuiten inmiddels een andere geworden is. Met de gamepad in de hand heeft het publiek zeggenschap om zich te verplaatsen door verschillende werelden. En hoewel deze ervaringen gescript zijn. Toch maakt de artiest hier een knieval om voor de speler de ervaring zo rijk te maken dat deze wilt doorgaan en terugkeren. Zonder platvloers te worden.
Interactiviteit en wederkerigheid zou voor de kunst een grote revolutie zijn die haar weer kan helpen haar status terug te veroveren.
TL;DR De veranderingen in de maatschappij en techniek gaan sneller dan in de kunst. Moderne innovaties zoals on demand en games veranderen het speelveld.
Maar kan zich tussen beide voegen als volwaardig separate partij. Waar filosofie rationeel is, religie geestelijk, en politiek het bestuurlijke, bezit de kunst het vermogen van de ervaring. Als een filter kan kunst complexe structuren meer verteerbaar maken. De toeschouwer kan zich hier zintuiglijk onderdompelen, om zich te verdiepen. Activisme is hierdoor een logische uitkomst, hoewel de overstijgende tijdloosheid door de focus op het actuele beperkt zal blijken.
Het is de wederkerigheid tussen kunst, publiek en deze elementen die zorgen voor een vruchtbare omgeving voor culturele ontwikkeling
TL;DR Als drager van ervaringen en gever van inzicht kan kunst als platform fungeren tussen politiek of filosofie of religie en het individu.
De vervreemding die de kunst oproept is de vervreemding die ze heeft gekregen.
Gevoed en gesterkt door herhaling van waarden tot een gesloten systeem, de laatste grote kunststromingen van de vorige eeuw hadden een cynische houding tegenover de massa. De ander was niet belangrijk, enkel de eigen.
Het publiek werd gereduceerd tot toevallige passant. Die zich spontaan verontschuldigt als hij of haar eigen mening wilt geven.
Niet langer heeft het kunstwerk de monopoliepositie op de esthetische ervaring. Games en streaming geven het publiek inspraak en on-demand.
Pure ambiguïteit is een aanlokkelijke valkuil want ze maakt een kunstwerk ogenschijnlijk intelligent. Maar de muren die ze oproept zijn bovendien de muren waarmee we onszelf omringen.
We moeten ons zelf en de ontstane situatie onderzoeken en kijken of deze eenzijdigheid en ook de verheerlijking van het genie wel de juiste is. En niet vervangen moet worden met een meer inclusieve houding met het publiek als een belangrijke stakeholder.
TL;DR De egocentrische houding van de kunst moet worden opengebroken. De samenleving om haar heen is veranderd. De houding die de kunst aanneemt tegenover het publiek zou opnieuw onderzocht moeten worden, om haar eigen bestaansrecht te bewaken.
Kunst heeft doorgaans maar een richting. Van zender naar ontvanger. De genie die laat aan het publiek zijn kunst zien. Soms met weinig achting op diens beleving. Het super-individu in de vorm van een enkele kunstenaar is lang gezien als het hoogste goed. Het is de genius, het wonderkind. Hierdoor ontstaat aan de andere kant de niet-genius en het normale-kind. In plaats van deze hiërarchische structuur te onderhouden zou kunst een brug moeten vormen voor de ander, voor begrip en groei. In plaats van ambiguïteit te gebruiken als wapen, het te hanteren als gereedschap en zo te werken aan "non zero sum" Een spel waarin beide partijen winnen. Een relatie moet worden gevormd met de toeschouwer, zich afvragen wat deze hier komt doen? Wat heeft hij of zij hier te halen? Een symbiotische relatie die leidt tot een eindeloze spiraal van mogelijkheden en diepgang.
TL;DR Het publiek zou omarmd moeten worden als volwaardig partner, in plaats van de verering van een enkele en vaak door toeval aangewezen genie.
Overstijgt het dagelijkse
en het persoonlijke
Strijd met platvloersheid
Verwerp egocentrisch elitarisme
Menselijke ervaring staat centraal
Wederkerigheid is de norm
Esthetiek is niet schoonheid
Alle stromingen zijn actueel
Moderne kust is verouderd
Kunst is geen
politiek of filosofie of religie